سن بین 20 تا 40 سالگی ، تغییرات در ظاهر جسمی و کاهش عملکرد جسمی به قدری تدریجی و آهسته است که به سختی مورد توجه قرار می گیرد در واقع سن پیر شدن حس ها ، اندام ها یا سیستم های مختلف بدن با یکدیگر بسیار متفاوت است . ولی این تغییرات با گذشت زمان به شدت شتاب می گیرد و فرد پیر می شود پیری یک فرایند جهانی انکارناپذیر ، ذاتی پیش رونده و آسیب رسان است که باعث تجمع آسیب های مختلف در سلول ها و بافت های بدن می شود سرعت پیر شدن در افراد مختلف و هم چنین در اندام ها ، حواس و سیستم های بدن هر فرد بسیار متفاوت است
در این مقاله به بررسی موضوع سن پیر شدن حس ها ، اندام ها یا سیستم های مختلف بدن می پردازیم .
” حس شنوایی در مردان دو برابر سریع تر از زنان زودتر پیر می شود . “
بینایی
حس بینایی انسان از سن 30 سالگی کاهش می یابد . هنگامی که عدسی سخت و ضخیم می شود ، توانایی تمرکز کردن روی اشیای نزدیک کاهش می یابد . زرد شدن عدسی ، ضعیف شدن عضلات کنترل کننده مردمک ، و تیره شدن زجاجیه ( زجاجیه ماده ژلاتین مانندی است که چشم را پر می کند ) رسیدن نور به شبکیه را کاهش می دهد و تشخیص رنگ و دید در شب را مختل می کند . تیزی بینایی کاهش می یابد و بین سن 70 تا 80 سالگی ناگهان افت می کند .
شنوایی
حس شنوایی انسان از سن 30 سالگی کاهش می یابد . حساسیت نسبت به صدا ، مخصوصاً در فرکانس های بالا کاهش می یابد ولی به تدریج به تمام فرکانس ها گسترش می یابد . حس شنوایی در مردان دو برابر سریع تر از زنان زودتر پیر می شود .
” سن پیر شدن پوست در زنان سریع تر از مردان است . “
چشایی
حس چشایی انسان از سن 60 سالگی کاهش می یابد . حساسیت نسبت به چهار مزه اساسی ؛ شیرین ، شور ، ترش و تلخ کاهش می یابد . این ممکن است به علت عواملی غیر از پیری باشد . زیرا تعداد و توزیع جوانه های چشایی تغییر نمی کنند .
بویایی
حس بویایی انسان از سن 60 سالگی کاهش می یابد ، در این سن افراد گیرنده های بویایی خود را از دست می دهند در نتیجه توانایی تشخیص بوها در آن ها کاهش می یابد .
لامسه
حس لامسه در انسان به تدریج پیر می شود . انسان ها به تدریج گیرنده های لامسه خود را از دست می دهد به ویژه حساسیت در دست ها ، مخصوصاً نوک انگشتان به تدریج کاهش می یابد .
قلبی –عروقی
سیستم قلبی-عروقی به تدریج پیر می شود . با سخت تر شدن عضله قلب ، حداکثر ضربان قلب کاهش می یابد و توانایی قلب را در تامین کردن اکسیژن بدن هنگامی که در اثر ورزش تحت فشار قرار می گیرد ، کاهش می دهد . هنگامی که جداره رگ ها سخت و از جرم متراکم می شود ، جریان خون به سلول های بدن کاهش می یابد
تنفس
سیستم تنفسی به تدریج پیر می شود . در واقع هنگام تلاش جسمی و کار بدنی ، گنجایش سیستم تنفسی کاهش می یابد و سرعت تنفس افزایش می یابد . در واقع با بالا رفتن سن بافت متصل کننده در ریه ها و عضلات سینه سخت می شود ، به همین علت انبساط کامل برای ریه ها دشوارتر می شود .
سیستم ایمنی
سیستم ایمنی به تدریج پیر می شود -. کوچک شدن غده تیموس ، رشد سلول های T و توانایی سلول های B را که با بیماری هایی مانند سرطان ها ، ایدز و ... مبارزه می کنند محدود کرده و پاسخ ایمنی را مختل می کند . در کل توانایی سیستم ایمنی در ایجاد مصونیت در برابر بیماری ، در نوجوانی افزایش و بعد از 20 سالگی کاهش می یابد این روند به خاطر تغییر در غده تیموس است که در سال های نوجوانی بزرگتر است و بعد کوچک می شود تا این که در 50 سالگی به سختی می توان آن را دید .
عضلانی
اگر فرد دچار بیماری پارکینسون نباشد ، سیستم عضلانی به تدریج پیر می شود . با افزایش سن تعداد و اندازه عصب های تحریک کننده رشته های عضلانی کشیدگی سریع خیلی بیشتر از رشته های عضلانی کشیدگی کند از بین می رود هم چنین با بالا رفتن سن تاندون ها و رباط ها که عمل عضله را منتقل می کنند خشک می شوند و سرعت و انعطاف پذیری حرکت را کاهش می دهند .
استخوان بندی
سن پیر شدن استخوان در اواخر 20 تا 30 سالگی شروع می شود ، و در سن 50 تا 60 سالگی پیر شدن استخوان ها خیلی شتاب می گیرد ، ولی در سن 70 تا 80 سالگی کند می شود . در هنگام پیر شدن استخوان به تدریج بافت غضروفی در مفاصل نازک می شود و ترق توروق می کند ، و باعث می شود که انتهای استخوان زیر آن ساییده شود . هم چنین سلول های جدید روی لایه بیرونی استخوان ها رسوب می کنند و مواد معدنی استخوان کاهش می یابد . در نتیجه استخوان ها پر از شکاف و آسیب می شوند و در برابر ترک خوردگی آسیب پذیر می شوند . سن پیر شدن استخوان در زنان سریع تر از مردان است .
تولید مثل
سیستم تولید مثل در زنان بعد از 35 سالگی به سرعت دچار پیر شدن می کند ولی در مردان سیستم تولید مثل بعد از 40 سالگی شروع به پیر شدن می کند . در واقع وقتی سیستم تولید مثل پیر می شود فرد دچار مشکلات بارداری مانند مشکل حامله شدن و آن را به سرانجام رساندن و خطر به دنیا آوردن بچه مبتلا به اختلال کروموزومی مانند سندرم داون می شود .
سیستم عصبی
سیستم عصبی از سن 50 سالگی شروع به پیر شدن می کند . در واقع با بالا رفتن سن نورون ها آب خود را از دست می دهند و می میرند و بطن های درون مغز بزرگ می شوند ، وزن مغز ، عمدتاً در قشر مخ ، کاهش می یابد . هر چند تشکیل سیناپس های تازه و تولید نورون های جدید می توانند تا اندازه ای کاهش حجم مغز را جبران کنند ولی تعداد نورون هایی که می میرند خیلی بیشتر است .
پوست
پوست انسان به تدریج پیر می شود . در واقع با بالا رفتن سن روپوست ( لایه بیرونی پوست ) به میان پوست ( لایه میانی پوست ) ضعیف تر می چسبد ؛ رشته های عصبی در میان پوست و زیر پوست ( لایه درونی پوست ) نازک می شوند ؛ هم چنین سلول های چربی در زیر پوست کاهش می یابند در نتیجه پوست شل و چروکیده می شود . سن پیر شدن پوست در زنان سریع تر از مردان است .
قد و مو
قد انسان از سن 50 سالگی کاهش می یابد در واقع با بالا رفتن سن استقامت استخوان ها کاهش می یابد و باعث می شود دیسک های ستون فقرات روی هم بیفتند در نتیجه در سن 70 و 80 سالگی ، قد به میزان 5 سانتی متر کوتاه تر شود . هم چنین موی انسان از سن 35 سالگی خاکستری و نازک می شود . و به تدریج شروع به سفید شدن می کند .
وزن
وزن انسان تا سن 50 سالگی افزایش می یابد ولی وزن از سن 60 سالگی کاهش می یابد . در واقع با بالا رفتن سن چربی بدن افزایش می یابد و مواد معدنی عضلات و استخوان ها کاهش می یابد . در واقع چون عضله و استخوان از چربی سنگین تر هستند ، با افزایش سن وزن فرد کاهش می یابد . هم چنین چربی بدن در تنه انباشته می شود ولی چربی در دست ها و پاها کاهش می یابد . برای اطلاعات بیشتر در مورد سایر مسائل و مشکلات پیری در کانال تلگرام اختلالات روان شناختی و مهارت های زندگی متعلق به سایت مشاوره خانواده فیلیا عضو شوید . یا با مشاوره تلفنی روانشناسی فیلیا تماس بگیرید تا از کمک مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی فیلیا استفاده کنید .
منبع : روانشناسی رشد تالیف لورا برگ ، ترجمه یحیی سید محمدی
