اعتیاد به مواد افیونی

در سراسر جهان بیش از 20 داروی افیونی جدا کاربرد بالینی دارد . در کشورهای توسعه یافته بیشترین داروی افیونی که مورد سوءمصرف و وابستگی قرار می گیرد هروئین است . الگوهای مصرف و برخی جنبه های سمیت مواد شبه افیونی به میزان زیادی تحت تاثیر نحوه تجویز و متابولیسم ماده شبه افیونی مورد مصرف و نیز شرایط اجتماعی تعیین کننده قیمت . خلوص ماده و ممنوعیت های مصرف غیر طبی آن قرار دارند . مواد افیونی ( اپیوئید ) دست کم از 3500 سال پیش و اکثراً به شکل تریاک خام در محلول های الکی تریاک به کار رفته اند . نخستین بار مورفین در سال 1806 و کدئین در سال 1832 از تریاک جدا شدند . در قرن بیستم اپیوئید خالص و کدئین به تدریج در مصارف پزشکی جایگزین تریاک خام شدند هرچند مصرف غیر طبی تریاک ( مثلاً به شکل تدخین ) هنوز در برخی نقاط دنیا ادامه دارد . در این مقاله به بررسی اعتیاد به مواد افیونی می پردازیم .

مواد افیونی چیست

واژه های افیون و شبه افیون از واژه تریاک گرفته شده است که به معنای عصاره خشخاش است و حاوی تقریباً 20 نوع آلکالوئید از جمله مورفین است . هروئین رایج ترین ماده افیونی مورد سوء مصرف است که قابلیت انحلال و قدرت اثر آن از مورفین بیشتر است . به دلیل همین خواص ، هروئین سریع تر از سد خونی – مغزی عبور می کند و اثری سریع تر از مورفین دارد . هروئین در ابتدا به عنوان وسیله درمان اعتیاد به اپیوئید معرفی شد اما در واقع خود آن بیش از مورفین وابستگی ایجاد می کند . کدئین که به طور طبیعی تقریباً 0.5 درصد آلکالوئیدهای افیونی تریاک را تشکیل می دهد ، به آسانی از دستگاه گوارش جذب می شود و در بدن به مورفین تبدیل می شود .

نحوه مصرف مواد افیونی

مواد افیونی را می توان از راه دهان ، انفیه بینی ، تزریق وریدی یا زیرجلدی مصرف کرد . گاهی رگ ها آن چنان شدید سخت می شوند که ورم پیرامونی ایجاد می شود و افراد به تزریق در پاها ، گردن یا کشاله ران تغییر وضع می دهند وقتی این رگ ها غیر قابل استفاده می شوند ، افراد اغلب مستقیماً به بافت زیرجلدی خود تزریق می کنند که به آن سلولیت ، آبسه ها ، و جای زخم های دایره ای شکل ناشی از زخم های پوستی شفا یافته منجر می شود . 

اثرات مصرف مواد افیونی

مصرف مواد افیونی باعث تغییر خلق ، خواب آلودگی ، تکلم جویده جویده ، بی احساسی ، احساس ناراحتی اختلال حافظه و توجه می شود . هم چنین این مواد موجب تنگی مردمک چشم ، و گشادی مردمک چشم نیز می شود . چون مصرف مواد شبه افیونی با فقدان ترشحات غشای مخاطی ارتباط دارد در نتیجه باعث خشکی دهان و بینی می شود . هم چنین مصرف مواد افیونی باعث کند شدن فعالیت معده و روده می شود که نتیجه آن یبوست شدید در افراد مصرف کننده می شود . 

اگر نیاز به اطلاعات بیشتری در مورد انواع مواد اعتیادآور و مخدر و نحوه ترک آن ها دارید در کانال تلگرام اختلالات روان شناختی و مهارت های زندگی متعلق به سایت مشاوره خانواده فیلیا عضو شوید . یا اگر قصد ترک مواد مخدر مانند تریاک ، حشیش ، هروئین ، کرک و ... دارید با مشاوره تلفنی روانشناسی فیلیا تماس بگیرید تا از کمک مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی فیلیا استفاده کنید . 

منابع :

خلاصه روانپزشکی کاپلان و سادوک ، ترجمه دکتر فرزین رضاعی
راهنمای آماری و تشخیصی اختلالات روانی ، ترجمه یحیی سیدمحمدی