حاشیه نشینی چیست

حاشیه نشینی یا پدیده سکونتگاه های غیررسمی ‌، حاصل رشد شهرنشینی و مهاجرت به  شهرها ، درآمد پایین کشاورزی و جذابیت های زندگی شهری مانند فرصت های شغلی بیشتر ، تحصیل ، بهداشت و درمان ، سهولت دسترسی به خدمات اجتماعی شکل گرفته است . در ایران حدود ١١میلیون نفر حاشیه نشین و 2700 محله‌ حاشیه نشین وجود دارد . این شهرهای پنهان باعث مسائل و مشکلات زیادی می شود . از جمله این آسیب ها از دید دکتر سد محمد حسین جوادی هیئت علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی کلمه حاشیه نشینی به همراه خود بار منفی دارد و انگ محسوب می‌ شود و بهتر است از واژه‌ سکونتگاه های غیررسمی ‌استفاده شود . هم چنین هر چند مناطق آلونک نشین جزئی از شهر محسوب نمی شود ، اما قدمت آنها به بیش از چهل سال بر می گردد ، در این مناطق کودکان به مدرسه می روند ، ازدواج می کنند ولی هنوز برچسب حاشیه نشین را یدک می کشند . در این مقاله به بررسی موضوع حاشیه نشینی می پردازیم .

تعریف حاشیه نشیی

از حاشیه نشینی تعریف های زیادی شده است که در ادامه به برخی از آن ها اشاره می شود :

• حاشیه نشین به کسی گفته می شود که در شهر سکونت دارد ولی به علل گوناگون نتوانسته جذب نظام اقتصادی –اجتماعی شهر شود و از خدمات شعری استفاده کند
• افرادی که در مناطق حاشیه نشین زندگی می کنند از ساخت قدرت و سیاست عمومی جامعه جدا هستند و به عنوان گروه پست اجتماعی محسوب می شوند .
• حاشیه نشینان از نظر اجتماعی داراری موقعیتی ضعیف هستند و در طبقه پایین اجتماع قرار دارند .
• خانواده های تهی دست و غالباً مهاجر که به تعبیری در فقر زندگی می کنند به طور کامل جدب شیوه جدید زندگی شهری نشده اند و در حاشیه آن به زندگی ادامه می دهند .
• مناطق زاغه نشین ، آلونک نشین یا حاشیه نشین مناطقی هستند که مهاجران فقیر و مصیبت زده روستایی اولین خانه ارزان و کوچک خود را در آن جا بنا می کنند و شروع به یافتن کار و شغل مناسب در همان حوالی می کنند و معمولاً در مکان هایی به وجود می آید  که به هیچ عنوان برای سکونت انسان مناسب نیست .

تاریخ حاشیه نشینی در ایران

حاشیه نشینی در ایران  به سال 1340 و از آغاز شهرنشینی در ایران اتفاق افتاد . خیلی از افراد تمایل داشتند به شهرها مهاجرت کنند در حالی که وضعیت اقتصادی آن ها ایجاب می کرد که در حاشیه شهرها سکونت کنند این افراد چون توانایی خرید خانه نداشتند به ساخت و سازهای غیرقانونی و غیررسمی در حاشیه شهرها پرداختند . حاشیه نشینی در شهرهای ایران به صورت شهرک نشینی در حومه شهرها و همچنین آلونک نشیی دیده می‌شود .

برای اطلاعات بیشتر در مورد حاشیه نشینی ، مشکلات آن ، آسیب های ناشی از آن و این که ویژگی افراد حاشیه نشین چگونه است ، در کانال تلگرام روان شناسی اجتماعی متعلق به سایت مشاوره خانواده فیلیا عضو شوید و یا اگر در دیگر زمینه های روانشناسی مانند ازدواج ، طلاق ، ازدواج مجدد ، طلاق ، رابطه عاطفی با جنس مخالف ، مشکلات عاطفی ، مشکلات روحی مانند مشکلات شخصیت ، اضطراب ، افسردگی ، وسواس ، مشکلات جنسی ، اسکیزوفرنی ، ناخن جویدن ، شب ادراری ، لکنت زبان و ... سوال دارید با مشاوره تلفنی روانشناسی فیلیا تماس بگیرید تا از کمک مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی فیلیا استفاده کنید . 

منابع :
مقاله دکتر سید محمد حسین جوادی ، هیئت علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
آسیب های اجتماعی ،  با تاکید بر تئوری های زیربنایی و راهکارهای مقابله ای ، دکتر شعاع کاظمی ، و جاوید