تفسیر حرکت در نقاشی آدمک

نقاشی هر کودک نشانه احساسات درونی او است . برای تفسیر و ارزیابی نقاشی کودکان باید به صورت مستمر نقاشی های کودک را زیر نظر داشت تا به ابعاد درونی او متوجه شد . در نقاشی کودکان هر شکل ، نماد یا رنگ نشانه یک شخص ، یک احساس یا یک ویژگی روحی خاص است .

حتی نقطه ی شروع نقاشی برای روان شناسان کودک اهمیت دارد مثلاً کودک ، نقاشی را از مرکز ، بالا ، پایین و یا کدام گوشه شروع می کند . در نقاشی کودکان تفسیر همه چیز اهمیت دارد که در این قسمت یکی از قسمت های مهم نقاشی مانند حرکت در نقاشی آدمک بررسی می شود .
در این مقاله به بررسی تفسیر حرکت در نقاشی آدمک می پردازیم .

تفسیر حرکت آدمک در نقاشی

سه عامل می توانند احساس حرکت در ترسیم را ایجاد کنند :

• مایل بودن تنه یا وضعیت خاص بازوها و ساق ها با وجود قرینه بودن آن ها ( مثلا ترسیم بازوها به شکل هفت ، خمیدگی آرنج ها و زانوها ، کشیدن نوک پاها به طرف بالا و جز آن ) . 

• موضع متفاوت اعضای قرینه ای ( مثلاً ترسیم یک بازو به طرف بالا و یکی به سوی پایین ، یا ترسیم یک ساق به صورت خمیده و جز آن ) .

• متصل کردن اشیا ( مانند عصا ، آب پاش ، توپ و جز آن ) به دست ها یا قرار دادن آن ها در مجاورت پاها به طوری که حرکت آدمک را القاء کنند .

عده ای از این عوامل می توانند به طور همزمان در نقاشی وجود داشته باشند . براساس آمار به دست آمده ، حرکت در هر دو جنس با فراوانی یکسان و با شیوه های بیان مشابه مشاهده می شود . اما  پسرها اغلب حرکت را در پاها و دخترها در دست ها، نشان  می دهند . وجود حرکت در نقاشی براساس سن افزایش می یابد و فراوانی آن در 11 سالگی به 75 درصد می رسد .

بیان حرکت در نقاشی بسیار پر اهمیت و معنا دار است و می توان آن را با پاسخ های جنبشی در آزمون رورشاخ مقایسه کرد ( درون نگری ، غنای زندگی درونی ، امکان خلاقیت ) و برحسب درجه گستردگی و پویایی حرکت ( مانند دویدن ، رقیصدن و ... ) و یا ایستایی (حرکت فعل پذیر ، افسرده وار ) به ارزشیابی آن پرداخت . 

برحسب نظر آبراهام ، امکان متمایز کردن دو نوع تجسم حرکت در نقاشی وجود دارد : کنشی و درون نگر . حرکت کنشی در ترسیم کودکان کم دیده می شود و به فعالیت حرکتی واقعی آزمودنی وابسته است . برعکس حرکت درون نگر در نقاشی کودکان بزرگتر دیده می شود و حکایت از پایداری آزمودنی دارد .

با پرسش از کودکان می توان این دو نوع حرکت را از یکدیگر متمایز کرد چه در مورد نخست یعنی حرکت کنشی ، کودک بر شخصی که حرکت می کند تاکید دارد ، در حالی که در مورد دوم یعنی حرکت درون نگر ، حرکت به خودی خود و لفظی که آن را بیان می کند مورد نظر است . 

طبیعی است که کیفیت و گستره حرکت که گاهی به صورت مبدل و رمزی بیان می گردد ، مستقیماً با دل مشغولی ترسیم کننده مرتبط است ، دل مشغولی هایی که در حرکت درون نگر جنبه عمیق تر دارند . این نکته نیز قابل ذکر است که مانند آن چه به هنگام تفسیر تست رورشاخ انجام می شود حرکت در نقاشی نیز باید با رنگ در ارتباط قرار داده شود و حد تعادل بین حرکت و رنگ مشخص گردد ( درون نگری و برون نگری ) .

سوالات متداول

1- ✔️ چه عواملی احساس حرکت در ترسیم را ایجاد می کنند؟

✔️ مایل بودن تنه، متصل کردن اشیاء و غیره از مواردی هستند که نشان دهنده حرکت در نقاشی می باشند و در متن مقاله توضیح داده شده اند.

2- ✔️ حرکت در نقاشی کودکان چه ارتباطی با جنس و سن آن ها دارد؟

✔️ تفاوت های جنسیتی در رابطه با حرکت در نقاشی کودکان وجود ندارد اما با افزایش سن کودک، میزان حرکت بیشتر می شود که توضیحات تکمیلی در این خصوص در مقاله بیان شده است.

3- ✔️ دو نوع تجسم حرکت در نقاشی کودکان کدامند؟

✔️ بر اساس نظر آبراهام دو نوع حرکت کنشی و درون نگر می تواند در نقاشی های کودکان نمایان شود و برای آشنایی با این دو مورد می توانید به متن مقاله مراجعه کنید.