مراحل عاطفی در ترسیم آدمک

یکی از سرگرمی های کودکان در سنین پایین نقاشی کشیدن است . غیر از این که نقاشی یک سرگرمی سالم است یک سرنخ از رفتارها و شخصیت درونی کودک نیز محسوب می شود ، در کل نقاشی بیان کننده احساسات ، خلق ، روحیه و شخصیت کودکان است . فرایند عاطفی در ترسیم آدمک شامل مرحله دهانی ، مقعدی ، احلیلی و ادیپی – تناسلی است مثلاً در نقاشی کودکانی که در مرحله مقعدی هستند تکرارها و اشکال قالبی متعدد هستند . اغلب کودکان به نقاشی عوامل متعدد پیرامونی می پردازند . هم چنین اعضای گردن طولانی هستند و گاهی پاها کشیده نمی شوند هم چنین سر کوچک ، بی ارزش شده و میمونی شکل است . در این مقاله به بررسی مراحل عاطفی در ترسیم آدمک شامل مرحله دهانی ، مقعدی ، احلیلی و ادیپی - تناسلی می پردازیم .

مرحله دهانی

نقاشی کودکانی که در مرحله دهانی تثبیت شده اند معمولاً بسیار ابتدایی است ، سر نسبتاً بسیار بزرگ و شکل بدن بسیار کودکانه است ، ممکن است دهان را نکشد و یا برعکس دهانی بسیار بزرگ و باز به شکل دایره کشیده می شود . هم چنین دندان ها تثبیت در مرحله دهانی – دندانی ( پرخاشگری – آزار پذیری ) را نشان می دهد . نقاشی های کودکانی که در مرحله دهانی هستند اغلب در ثلث بالای صفحه قرار دارند . نقاشی "چوب کبریتی " گردن در دختران ، نشان دهنده عدم پذیرش قاعدگی است .
پرخورها و فربه ها گاهی به نقاشی آدمک پهنی می پردازند که بخش بزرگی از کاغذ را اشغال می کند و گاهی برعکس آدمک چوب کبریتی می کشند . انبساط سر در این نقاشی ها نشانه حالت وابستگی است . هم چنین اغلب بر قاعده صورت تاکید می شود و گرایش به انزوا و کنار کشیدن خود به علت احساس نا ایمنی در نقاشی دیده می شود . کودکانی که اختلالات گفتار دارند ، اغلب از نقاشی خودداری می کند و یا خیلی نقاشی را سر هم بندی می کنند و سریع یک نقاشی شتاب زده می کشند . مشکلات مرحله دهانی براساس فقدان دهان یا برعکس ، ارزشمند کردن آن و نقاشی دندان ها مشخص می شود ، کودکانی که در مرحله دهانی هستند اغلب بازو ها را به طرف جلو می کشند که نشان دهنده میل به ارتباط است یا بازوها را قطع می کنند که نشان دهنده ناتوانی در برقراری ارتباط است و در نهایت این کودکان نقاشی ها را به شکل پنجه خرس نقاشی می کنند که پرخاشگری واکنشی را نشان می دهد .

مرحله مقعدی

کودکانی که در مرحله مقعدی هستند برحسب آن که غلبه با برانگیختگی و یا بازداری است ، نقاشی ها را به دو صورت متضاد می کشند : در مرحله مقعدی وقتی غلبه با برانگیختگی است ، کودک نقاشی را کثیف و خطوط را نااستوار و ضخیم می کشد  هم چنین به علت پاک کردن زیاد ، تصحیح های مکرر و دست کشیدن روی کاغذ ، نقاشی بسیار کثیف و حتی گاهی به علت فشار زیاد مداد روی ورقه ، کاغذ پاره می شود . اغلب کودک از صفحه کاغذ به صورت افقی استفاده می کند و رنگ های تیره مانند قهوه ای ، سبز و سیاه را ترجیح می دهد و بدون رعایت نظم و مراقبت ، از این رنگ ها در همه جا استفاده می کند . کودکانی که در مرحله مقعدی با غلبه برانگیختگی هستند عناصر به آدمک خود اضافه می کنند که حالت دفع یا نگهداری را القاء می کنند . مثلاً گاهی به نظر می آید که همراه با خون یا مدفوع ، نیروی کودک از یک سوراخ خارج می شود . بر عکس هنگامی که در مرحله مقعدی غلبه با بازداری است ، نقاشی ها بسیار تمیز و با دقتی وسواس آمیز  کشیده می شوند . این کودکان از رنگ های ملایم ، آدمک های دلپذیر ، نقاشی های کوچک و واجد جزئیات استفاده می کنند . هم چنین در این کودکان نشانه های اضطراب ، بازداری ، ناقص سازی ، پرخاشگری و جستجوی ایمنی مشاهده می شود .

مرحله احلیلی

نشانه آسیب شناسی روانی مشخص کننده مرحله احلیلی بی اختیاری ادرار است . نقاشی کودکانی که در مرحله احلیلی هستند معمولاً کودکانه و اغلب چوب کبریتی است ، صورت آدمک واجد جزئیات کمی است اما گاهی خیلی چشم هایش را با ارزش می کشد . اعضای زبرین یکپارچه و فاقد دست هستند و اعضای زیرین بسیار کوچک و بدون پاها رسم می شوند و گردن خیلی طویل کشیده می شود . اغلب کودک به نقاشی کلاه و اهمیت زیاد به آن ( جاه طلبی اجتماعی ) می پردازد ، هم چنین به موها ارزش زیاد داده می شود . نقاشی دکمه ها به صورت دایره های تو خالی به منزله نمادی است که در این موارد اغلب حضور دارد و همراه با ارزش گذاری نواحی تناسلی است . گاهی محور آدمک نسبت به صفحه به صورت مایل است و در اطراف آن اغلب آب ( شیلنگی که آدمک برای آبیاری در دست دارد ، مرداب و جز  آن ) کشیده می شود . کودکانی که در مرحله احلیلی هستند از رنگ خاکستری ، قهوه ای و گاهی زرد بیشتر استفاده می کنند .

مرحله ادیپی – تناسلی

در مرحله ادیپی - تناسلی کنجکاوی جنسی برحسب 4 مرحله تحول می یابد که در نقاشی متجلی می شوند .

• مرحله نخست : تمایز  نایافتگی ، آدمک کاملا فاقد جنسیت است .
• مرحله دوم : در این مرحله مسئله ای که برای کودک مطرح می شود و دانستن این نکته است که نوزاد قبل از تولد در کجا به سر می برد واز کجا بیرون می آید . این نوع کنجکاوی بر اساس ترسیم ناف ، ترسیم اشخاصی با شکم بزرگ و یا ترسیم دایره ای به دور آدمک ، مشخص می شود . سیاه کردن کم و بیش زیاد نقاشی ، نشانه شدت احساس گناهکاری نقاش در مورد کنجکاوی هایش می باشد .
• مرحله سوم : مسئله پذیرش جنس خود و مسئله استمناء ، موضوع های مربوط به نظافت ، به لباس هایی که خشک می شوند ، نقاشی خطوط قرمز روی دامن ( وقتی زن ترسیم شده ) یا تزئینات قرمز در ناحیه تناسلی ، مشخص کننده دل مشغولی های دختران در مورد قاعدگی است . گل ها ، میوه ها ، گلدان ها و همه اشیا ء تو خالی و گود ، نمادهای زنانه ای هستند که می توانند در پیرامون آدمک ترسیم شوند . به هنگام وجود استمناء ، شدت کشاننده ها موجب می شود که ترسیم کننده به ارزنده سازی اشیاء معادل احلیل ( کلاه بزرگ یا پر ، کمربند کاملاً سیاه ، اشیاء مختلف طویل مانند چتر ، اسلحه ، کروات و جز آن ) و اغلب به رنگ سیاه بپردازد . دست ها ( عامل گناهکاری ) معمولا ً پشت سر پنهان شده ، در جیب ها فرو رفته و یا آن که کاملا ً قطع شده اند ( ترس از اختگی ) .
• مرحله چهارم : ناهمجنس خواهی ، در مرحله ناهمجنس خواهی ، رغبت کودکان هر دو جنس بر روابط جنسی متمرکز است . نقاشی های کودکانی که به این مرحله رسیده اند واجد رشد یافتگی است و جنسیت آدمک همواره مشخص شده است . نمادهای دو گانه زنانه و مردانه در نقاشی دیده می شوند . ممکن است در نقاشی بازداری چشم ها و دهان با ممنوعیت دیدن برخی از صحنه ها و یا حرف زدن درباره آن ها مشاهده می شود . زودرس بودن ناهمجنس خواهی به تولید نقاشی هایی منجر می گردد که در آن ها احساس گناه کاری کمتری  نسبت به آن چه در استمناء کنندگان دیده می شود مشخص می شود . مشخصات جنسی کاملا ً در این نقاشی ها مشخص هستند و گاهی نیز مانند مرحله پیشین ،  بر عناصر دیگر ترسیم ، فرافکنی می شوند ،  هم چنین تردید هایی به هنگام ترسیم نواحی تناسلی یا خصیصه های جنسی مشاهده می شوند ، تا حدی که ممکن است در حدود این نوحی ، لباس ها سایه دار و سیاهرنگ شوند . خطوط افقی بین سر و قاعده تنه ، نشانه کوشش های آزمودنی در مهار خویشتن است . ترسیم آدمکی از جنس مخالف آزمودنی و یا ترسیم دو شخص با جنس مخالف ( زن و مرد ) نسبتا فراوان دیده می شود . گاهی گرایش به همجنس خواهی براساس ترسیم آدمکی از جنس مخالف آزمودنی و به خصوص بر اساس جنبه کلی زنانه در نقاشی پسران ( حتی وقتی یک مرد کشیده شده باشد ) و حالت کلی مردانه در نقاشی دختران ( چهار شانه بودن ، نمادهای احلیلی )  مشهود می گردد . 

 برای اطلاعات بیشتر در مورد مهارت های فرزند پروری در زندگی مانند اهمیت نقاشی در زندگی کودکان ، سن شروع نقاشی در کودکان ، نقاشی متناسب هر سن ، تفاوت نقاشی پسرها با دخترها و ... در کانال تلگرام روان شناسی کودک و نوجوان متعلق به سایت مشاوره خانواده فیلیا عضو شوید . یا اگر در مورد مسائل مربوط به کودکان مانند سن شروع حرف زدن و راه رفتن ، نقاشی ، بازی ، دوستیابی ، انگشت مکیدن ، ناخن جویدن ، مسائل و مشکلات مدرسه مانند مشکلات ریاضی ، خواندن و نوشتن ، ترس از تنهایی ، ترس از تاریکی و ... سوال دارید و نیاز به راهنمایی دارید با مشاوره تلفنی روانشناسی فیلیا تماس بگیرید تا از کمک مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی فیلیا استفاده کنید .