کودک خجالتی و دلایل کمرویی بچه ها

کودکان خجالتی در کنار کودکان دیگر مضطرب هستند ، می ترسند و زیاد حرف نمی زنند . آن ها اغلب تنهایی بازی می کنند و رفتار کودکان دیگر را تماشا می کنند اما به آن ها ملحق نمی شوند . بسیار ساکتند و چیز زیادی برای گفتن ندارند .

در کل ، خجالتی بودن ، مشکلی ندارد و گاهی اوقات ویژگی مثبتی برای کودک است . کودکان خجالتی معمولاً بهتر گوش می کنند و در مدرسه هم دردسری ایجاد نمی کنند . این ویژگی ممکن است به دلیل خلق و خوی کودک باشد . همه کودکان متفاوت هستند و بعضی از کودکان نسبت به همسالانشان، بیشتر خجالتی هستند .

زمانی خجالتی بودن مشکل ساز می شود که کودک نتواند کارهای متناسب با سنش را انجام بدهد یا این ویژگی باعث ناراحتی اش بشود . در این صورت لازم است به او کمک کنید و یا در صورت نیاز از روانشناس راهنمایی بگیرید . در ادامه با راهکارهای کمک به کودک خجالتی آشنا خواهید شد .

چه چیزی باعث کمرویی کودک می شود ؟

کمرویی در کودکان بسیار متداول است . تخمین زده می شود که بین 20 تا 48 درصد از افراد ، شخصیت های خجالتی دارند . بیشتر کودکانی که خجالتی هستند اینگونه به دنیا آمده اند و مهارت همدلی و اتکا به خود در آن ها بیشتر است. اگرچه تجارب منفی و روش های فرزندپروری هم در این زمینه نقش دارند . آیا کمرویی فرزند شما ناگهانی به وجود آمده است ؟ اگر این طور است احتمالاً یک اتفاق در این قضیه نقش داشته باشد و لازم است به فرزندتان کمک کنید که آن را پشت سر بگذارد .

اگر فرزندتان نمی خواهد به مدرسه برود ، در دوست پیدا کردن مشکل پیدا کرده ، نسبت به مهمانی های تولد یا تمرین های ورزشی بی علاقه است و به خاطر خجالتی بودنش اضطراب دارد  لازم است حتماً با انجام راهکارهایی که در ادامه می آید به او کمک کنید که بتواند عملکرد مناسبی در جامعه داشته باشد .

پذیرش شخصیت خجالتی کودک

کودکان خجالتی ، ویژگی های مشترکی دارند . وقتی بتوانید رفتارهای مشترک آن ها را بشناسید می توانید با فرزندتان همراهی کنید نه این که در مقابل او باشید . بچه های خجالتی معمولاً متکی به خود ، متفکر و همدلی کننده هستند اما غالباً دوست ندارند چیزهای جدید را امتحان کنند . معمولاً دیر گرم می گیرند و برای سازگار شدن با محیط به زمان بیشتری نیاز دارند .

کودکان خجالتی در عین حال که می خواهند اجتماعی باشند اما از نزدیک شدن به دیگران خودداری می کنند چون می ترسند یا نمی دانند چگونه این کار را انجام دهند. اولین قدم برای کمک به این کودکان ، پذیرش شخصیت آن ها و بعد همراهی با آن ها برای یادگیری مهارت های اجتماعی است . بعضی از والدین به فرزندشان برچسب خجالتی بودن می زنند و می گویند کودکم خجالتی است و این باعث می شود کودک فکر کند نقص دارد و در نتیجه تلاشی برای بهبود مهارت هایش نکند .

چرخه معیوب خجالتی بودن

بسیاری از کودکان خجالتی در یک چرخه معیوب قرار می گیرند که آن ها را از ارتباط با کودکان دیگر باز می دارد . از آنجا که این کودکان در محیط های اجتماعی احساس ناراحتی می کنند از تعامل با همسالان خودداری می کنند . این بدین معنی است که آن ها با کودکان دیگر کمتر صحبت و بازی می کنند و بنابراین فرصت کمتری برای توسعه مهارت های اجتماعی خود پیدا می کنند از جمله مهارت های گفتگو کردن ، حل و فصل کردن ، استدلال کردن ، نوبت گرفتن و پیدا کردن کارهای جالب برای انجام دادن .

فقدان نسبی مهارت های اجتماعی در این کودکان باعث می شود که آن ها در آینده در موقعیت های اجتماعی راحت نباشند و از آن ها اجتناب کنند . کودکان خجالتی، خود را از دیگران دور نگه می دارند زیرا آن ها روی ناراحتی خودشان متمرکزند . متأسفانه پیام ناخواسته ای که آن ها به کودکان دیگر می دهند این است که نمی خواهند با کسی دوست شوند و این مسئله باعث می شود کودکان خجالتی به خصوص پسرها ، از دیگران واکنش های منفی و تندی ببینند و اگر در سن مدرسه باشند به دلیل واکنش های منفی از طرف دیگران و همچنین مشکل در سازگاری دچار اضطراب اجتماعی و ترس از مدرسه بشوند .

راهکارهای کمک به کودک خجالتی

کودکان خجالتی مجبور نیستند به طور معجزه آسا تبدیل به کودکان برون گرا شوند . مطمئناً در جهان جایی هم برای کسانی که سبک ارتباطی آرام تری دارند وجود دارد . با این وجود ، لازم است این کودکان راه هایی پیدا کنند که بتوانند با دیگران تعامل داشته باشند و از آن ها واکنش های مثبت ببینند . در ادامه چند روش مطرح می شود که با استفاده از آن ها می توانید به فرزند خجالتی خود کمک کنید تا یاد بگیرد با همسالانش روابط دوستانه داشته باشد .

 علایق فرزندتان را دنبال کنید . کودکان با انجام دادن کارهای جالب ، با یکدیگر دوست می شوند . فعالیتی که کودک شما از آن لذت می برد می تواند یکی از راه های دوستی با دیگران باشد . وقتی فرزندتان روی فعالیتی جالب متمرکز باشد ، کاری برای انجام دادن دارد و می تواند در مورد آن با همسالانش صحبت کند و احتمال کمتری دارد که تنها بماند یا نادیده گرفته شود . بعضی از کودکان خجالتی ، فقط در ابتدای ارتباط برقرار کردن با دیگران ، به کمک نیاز دارند بعد از آن می توانند ارتباط خوبی با کودکان دیگر داشته باشند . فعالیت مورد علاقه باعث می شود کودک بتواند از پس شروع ارتباط هم بربیاید .

 به او یاد بدهید که بتواند دیدگاه دیگران را در نظر بگیرد . سال ها طول می کشد تا کودکان یاد بگیرند در یک موقعیت خاص ، دیگران ممکن است چه احساسی داشته باشند . برای حمایت از فرزندتان در یادگیری این مهارت ، درمورد احساسات و افکار صحبت کنید برای مثال احساسات و افکار خودش و دیگران در زندگی روزانه یا احساس و افکار یک شخصیت در فیلم ، برنامه تلویزیونی یا کتاب . صحبت کردن درمورد احساسات ، به کودک کمک می کند که تجربیات درونی خود را نامگذاری کند و آن ها را بفهمد .  همچنین، اگر کودک یاد بگیرد که از نظر ذهنی خودش را جای دیگران بگذارد بهتر می تواند با دیگران کنار بیاید .

 بر تعامل یک به یک متمرکز شوید . بسیاری از کودکان خجالتی ، اگر بخواهند فقط با یک نفر ارتباط داشته باشند راحتتر هستند تا اینکه در جمع قرار بگیرند . بازی کردن با کودک دیگر به فرزندتان فرصت تمرین مهارت های اجتماعی و عمیق کردن دوستی ها را می دهد . داشتن حتی یک دوست به فرزندتان کمک می کند که او و دوستش همدیگر را دوست داشته باشند ، فرزندتان خوشحال تر باشد و کمتر توسط دیگران اذیت شود .

 به فرزندتان یاد بدهید که در مقابل رفتار دوستانه دیگران ، واکنش صمیمانه داشته باشد . مطالعات نشان می دهند که کودکان خجالتی ای که به رفتارهای دوستانه دیگران ، به گرمی واکنش نشان می دهند از نظر اجتماعی با مشکلات کمتری روبرو می شوند . به فرزندتان کمک کنید که به مهربانی کودکان دیگر توجه کند ، این کار می تواند برای شروع دوستی ، کمک کننده باشد . به فرزندتان یاد بدهید که بتواند صمیمانه برخورد کند . برای مثال اگر کسی از فرزندتان تعریف کرد پاسخ مناسب ، یک تشکر دوستانه است .

 آموزش و تمرین الفبای رابطه اجتماعی . بیشتر تعامل های اجتماعی به حس شوخ طبعی نیاز ندارند . اکثر چیزهایی که ما به دیگران می گوییم روال عادی دارند . الفبای رابطه اجتماعی را با بازی نقش به فرزندتان یاد بدهید . برای مثال ، چگونگی سلام و احوال پرسی کردن با دیگران و داشتن تماس چشمی ، صدای رسا و لبخند صمیمانه . می توانید برای یاد دادن این مهارت ها از عروسک استفاده کنید و با آن نمایش بازی کنید .

در انتها لازم به ذکر است که روبرو شدن با موقعیت های اجتماعی برای کودک خجالتی به شدت اضطراب برانگیز است بنابراین برای بهبود مهارت های اجتماعی او لازم است اضطراب خودتان را نیز کنترل کنید، صبور باشید و فرزندتان را تحت فشار نگذارید .

تغییر فرزند خجالتی تان زمان می برد . ممکن است همسالان او، به سرعت متوجه تغییراتش نشوند . به کودک بگویید که به رشد و یادگیری او ایمان دارید . با راهنمایی و تلاش مداوم ، فرزندتان ارتباط برقرار کردن با کودکان دیگر را شروع خواهد کرد . آیا فرزند شما هم خجالتی است ؟ تا به حال راهکاری را امتحان کرده اید که به او کمک کرده باشد ؟ تجربیات خود را با ما در میان بگذارید .

سوالات متداول

1- آیا خجالتی بودن یک ویژگی منفی در کودک است ؟

خجالتی بودن هم می تواند یک ویژگی مثبت و هم منفی باشد . کودکانی که خجالتی هستند معمولاً آرام اند و کمتر دچار دردسر می شوند  اما اجتناب آن ها از موقعیت های اجتماعی می تواند پیامدهای منفی ای برای آن ها داشته باشد که در این زمینه والدین می توانند با راهکارهایی که در مقاله مطرح شده به فرزندشان کمک کنند .

2- آیا می توانم کودک خجالتی ام را تغییر دهم ؟

خجالتی بودن در بسیاری از موارد خلق و خوی کودکان است و کودکان خجالتی با این ویژگی به دنیا می آیند به همین دلیل کاری که والدین می توانند انجام دهند این است که به فرزندشان برای یادگیری مهارت های اجتماعی کمک کنند .

3- آیا اگر کودکم را در جمع قرار بدهم به او کمک می کند که خجالتش کم بشود ؟

اگر می خواهید به فرزندتان کمک کنید که خجالتی بودنش کمتر شود بهتر است اول با ارتباط های یک به یک شروع کنید و در کنار آن راهکارهای دیگری را هم برای بهبود مهارت های اجتماعی او انجام دهید . به جزئیات این راهکارها در مقاله پرداخته شده است .