اختلال شخصیت اسکیزوتایپال

دیگران هنگام برقراری ارتباط با فرد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال از حرف زدن شگفت انگیز ، افکار عجیب و غریب ، ظاهر ژولیده و لباس های نامتناسب با رنگ های بی ربط (مثلاً در فصل تابستان لباس های گرم مربوط به فصل زمستان می پوشد ) او بسیار تعجب می کنند . این افراد معمولاً بی حال ، بی روح ، بی احساس و غمگین به نظر می رسند . به طور معمول انرژی و علاقه ای برای آغاز تعامل اجتماعی ندارند . از نظر درونی احساس عمیق پوچی و بی معنایی دارند . تفکر سحر آمیز ، سوء ظن و ادعای پیشگویی و غیب بینی دارند . در محل کار دیگران به او می گویند " عادی " نبود چون نحوه پوشش ، نحوه صحبت کردن ، و تفکرش خیلی غیر عادی است . و قابل توصیف و درک نیست . 

در این مقاله به ویژگی های اختلال شخصیت اسکیزوتایپال ، سن شروع آن ، شیوع و تشخیص آن در مردان و زنان می پردازیم .

ویژگی های اختلال شخصیت اسکیزوتایپال

اختلال شخصیت اسکیزوتایپال یکی از انواع اختلالات شخصیت است که در گروه اختلالات شخصیت دسته A قرار می گیرد و ویژگی اصلی این اختلال کمبودهای اجتماعی و بین فردی است که با ناراحتی زیاد از روابط صمیمی و عجیب و غریب بودن رفتار مثلاً خیلی خرافاتی هستند مشخص می شود . در زیر به برخی از ویژگی های اختلال شخصیت اسکیزوتایپال می پردازیم . 

• افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال عقاید عجیب و غریب  یا افکار جادویی دارند مثلاً خرافاتی هستند ، اعتقاد به غیب بینی ، یا حس ششم دارند . مثلاً سه بار از شئی خاص رد شود تا اثرات زیان آور آن از بین برود . 
• تجربیات ادراکی غیرعادی ، از جمله خطاهای حسی بدنی مانند احساس می کند فرد دیگری الان در آن مکان حضور دارد یا شنیدن صدایی که نام او را زمزمه می کند .  
• تفکر و گفتار عجیب و غریب دارد اغلب خارج از موضوع ، نامربوط ، یا مبهم صحبت می کند . 
• افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال سوء ظن دارند ، مثلاً معتقد است در محل کار همکارانش نزد رئیس از او بدگویی می کنند . 
• رفتار یا ظاهری عجیب و غریب و غیرعادی دارند . مثلاً لباس های ژولیده می پوشند ، یا لباس های می پوشند که با هم جور نیستند بی توجهی به آداب و رسوم اجتماعی معمول دارد مثلاً فرد تماس چشمی برقرار نمی کند ، یا لباس های می پوشد که لکه جوهر دارد .
• غیر از خویشاوندان درجه اول دوستی ندارند به عبارت دیگر آن ها زمانی با افراد دیگر تعامل می کنند که مجبور باشند اما ترجیح می دهند در عالم خودشان باشند چون متفاوت هستند و جور نیستند .
• افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپی اضطراب اجتماعی بیش از حد دارند که حتی هنگام آشنایی با دیگران هم کم نمی شود . مثلاً این فرد وقتی به مهمانی شبانه می رود با گذشت زمان آرام نمی شود بلکه بیشتر عصبی و دچار سوء ظن به دیگران می شود .
• این افراد افکار ارجاعی دارند یعنی ، تعبیرهای نادرست و غیرعادی از وقایع و رویدادهای بیرونی دارند .
• معمولاً قادر نیستند در موقعیت های اجتماعی و میان فردی عواطف و احساسات خود را نشان دهند به همین علت هنگام تعامل با دیگران خشک و نامناسب رفتار می کنند .

سن شروع و شیوع اختلال شخصیت اسکیزوتایپال در مردان و زنان

اختلال شخصیت اسکیزوتایپال ممکن است برای اولین بار در کودکی و نوجوانی همراه با کناره گیری ، رابطه نامناسب با همسالان ، پیشرفت تحصیلی کم در مدرسه ، اضطراب اجتماعی ، افکار عجیب و غریب ، و اضطراب اجتماعی همراه است . این ویژگی ها باعث می شود این افراد به صورت غیرعادی باشند و دیگران سر به سرشان می گذارد . اختلال شخصیت اسکیزوتایپال در اوایل بزرگسالی یعنی حداقل در سن 18 سالگی شروع می شود . شیوع این اختلال در آمریکا 4.6 درصد گزارش شده ولی شیوع آن در افرادی که مصرف الکل دارند 3.9 درصد گزارش شده است . شیوع اختلال شخصیت اسکیزوتایپال در مردان بیشتر از زنان است . 

تشخیص اختلال شخصیت اسکیزوتایپال

اگر فردی 5 مورد یا تعداد بیشتری از  ویژگی های مطرح شده در بالا درباره اختلال شخصیت اسکیزوتایپی را داشته باشد و این 5 ویژگی را حداقل برای مدت یک سال داشته باشد تشخیص اختلال شخصیت اسکیزوتایپال در مورد او مطرح می شود . همچنین نباید ویژگی های ذکر شده ناشی از بیماری های مانند اختلال دوقطبی ، اسکیزوفرنی ، اختلال افسردگی روانپریشانه ، و اختلالات طیف اوتیسم باشد . برای اطلاع بیشتر از انواع اختلالات شخصیت در مردان و زنان و ویژگی آن ها در کانال تلگرام اختلالات روان شناختی و مهارت های زندگی عضو شوید . یا با مشاوران تلفنی روانشناسی فیلیا تماس بگیرید تا از کمک مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی فیلیا استفاده کنید .

منابع :
راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، ترجمه یحیی سیدمحمدی

اصول مصاحبه بالینی ترجمه دکتر مهدی نصر اصفهانی

آسیب شناسی روانی ترجمه مهدی گنجی 

راهنمای سنجش روانی روانی ، ترجمه حسن پاشا شریفی ، و محمد رضا نیکخو