اوتیسم و نشانه های آن
اوتیسم یکی از اختلالات شایع دوران کودکی است که آمار آن نیز روز به روز در حال افزایش است . علت اوتیسم مشخص نیست و در همه طبقات اجتماعی بروز می کند و بر تعاملات اجتماعی و ارتباطات کودک تاثیر می گذارد . در این مقاله به تعریف و بیان نشانه های اختلال اوتیسم در کودکان می پردازیم .
اوتیسم چیست؟
اوتیسم یک اختلال عصبی رشدی است که در سنین قبل از 2 سالگی نیز قابل تشخیص است ولی اگر کودک در سطح بالایی باشد و بیشتر شبیه کودکان عادی باشد در سنین بالاتر که نشانه ها بارز می شوند خود را نشان می دهد . این کودکان در دنیای خودشان غرق هستند و به دلیل مشکلات ارتباطی اولین کسانی که متوجه مشکلشان می شوند والدین هستند زیرا واکنشی به حرف زدن یا سر و صدای پدر و مادر نشان نمی دهند . این اختلال در کودکان مختلف خود را با نشانه های گوناگون و با شدت و ضعف مختلفی نشان می دهد و همه نشانه ها بین مبتلایان مشترک نیست بلکه در یک طیف قرار دارد و بین افراد مختلف است . بهره هوشی کودکان اتیسم معمولا این است ولی به ندرت کودکانی با هوش معمولی و حتی باهوش و با استعداد نیز در میان آنها دیده می شود .
نشانه های رایج اتیسم
نشانه هایی که در ادامه بیان می کنیم را بیشتر والدین این کودکان مشاهده می کنند:
- ویژگی های اختلال طیف اوتیسم معمولا برای اولین بار در وایل کودکی و یک سالگی خود را نشان می دهند ، برخی از این کودکان رشد زبان و مهات های اجتماعی شان متوقف شده و حتی پس روی نیز می کند .
- دوست ندارند کسی بغلشان کند
- نسبت به اطرافیان بی تفاوت هستند
- علاقه ای به بازی کردن با دیگران ندارند
- ممکن است آنقدر نسبت به اطرافیان و محیط بی تفاوت باشند که ناشنوا به نظر بیایند
- احساسات دیگران مثل غم و ناراحتی یا شادی را درک نمی کند و نسبت به آنها بی تفاوت است
- در برقراری ارتباط دوستانه با همسالان مشکل داشته و به سختی دوست پیدا می کنند
- ارتباط چشمی ندارند
- کودکان اتیسم چندین ساعت با یک وسیله سرگرم می شوند
- ویزگی های هیجانی کودکان اوتیسم متفاوت از دیگران است . مثلا نسبت به یک مزه خاص خیلی حساس هستند یا تحمل یک صدای ویژه برایشان غیر ممکن است .
- نسبت به گرما و سرمای زیاد واکنش شدید نشان می دهد
- دوست ندارند لباس جدید بپوشند
- وجود اختلال زبان و اغلب دیر حرف زدن
- علائم و رفتارهای حرکتی عجیب مثل راه رفتن روی پنجه پا
- آسیب زدن به خود به خصوص در کودکانی که در درجه شدید قرار دارند یا حرکات کلیشه ای آسیب زا دارند .
ویژگی های تشخیصی اوتیسم
الف . وجود نقایصی در ارتباطات و تعاملات اجتماعی در زمینه های گوناگون :
1 . نقایصی درتقابل اجتماعی و عاطفی :
برای مثال رفتار های اجتماعی غیر عادی و شکست در گفتگوهای رو در رو ؛ کاهش یافتن علایق مشترک ، عواطف یا احساسات ؛ شکست در شروع تعاملات اجتماعی و یا پاسخ به آن .
2. نقص در رفتارهای ارتباطی غیرکلامی مورد استفاده برای ارتباطات اجتماعی :
کمبود یکپارچگی ارتباطات کلامی و غیر کلامی ؛ ناهنجاری هایی در تماس چشمی و زبان بدن یا نقایصی در فهم و کاربرد ایما و اشارات ؛ نبود کامل حالات چهره و ارتباطات غیر کلامی.
۳. نقایصی در رشد ، درک و فهمیدن ارتباطات با دیگران :
برای مثال مشکلات در سازگاری رفتاری در زمینه های اجتماعی گوناگون ؛ مشکلاتی در مشارکت در بازی های تخیلی یا در دوست یابی ؛ فقدان تمایل به همسالان .
رفتارهای کلیشه ای
ب. الگوهای علایق ، فعالیت ها و رفتارهای تکراری و محدود
1 . فعالیتهای حرکتی تکراری و کلیشه ای ، استفاده کلیشه ای و غیر معمول از اشیاء یا گفتار
حرکت های ساده کلیشه ای ، به خط کردن اسباب بازی ها و حرکت های پروانه ای ، اکولیلیا ، علاقه به وسایل چرخشی و گرد
2 . پافشاری بر یکنواختی ، پیروی بدون انعطاف از امور روزانه یا الگوها یا رفتار های کلامی یا غیر کلامی تشریفاتی مثلا پریشانی شدید در اثر کوچکترین تغییر و مشکل داشتن با تغییرات ، نیاز به حفظ خط سیری ثابت در امور روزانه مثلا یا خوردن یک غذا هر روز
3 . محدودیت فراوان در اثر علایق ثابت که به طور غیر عادی مورد توجه هستند ؛ مثلا وابستگی و تمایلات شدید به اشیاء غیر معمول ، علایق افراطی محدود یا ثابت .
4 . واکنش خیلی زیاد یا خیلی کم به اطلاعات حسی دریافت شده و یا علایق غیر معمول در جنبه های حسی در محیط . نشان دادن بی تفاوتی به درد یا فشار، پاسخ های مغایر به صداها یا پاسخ افراطی به بوها یا لمس شدن ، علاقه دیداری به نورها یا حرکت .
زمان مشاهده نشانه ها
ج. بیشتر نشانه ها می بایستی در نوزادی و خردسالی مشاهده شود ، اما ممکن است تا زمانی که نیاز های اجتماعی محدودیت های کودکان اوتیسم در این زمینه را نمایان سازد ، به طور کامل آشکار نگردد .
د . علائم موجب آسیب های زیادی در امور اجتماعی ، حرفه ای یا دیگر زمینه های مهم در عملکرد فعلی فرد شده باشد .
ه . این اختلالات به واسطه نقص در عملکرد هوش یا تاخیر در رشد کلی نمایان نمی شود . ( اختلالات رشدی هوشی) . ناتوانی هوش و اختلال طیف اتیسم اغلب با هم رخ می دهد ؛ و هردو همزمان نمایان می گردد . برای تمایز بین این اختلال و اختلالات همزمان تعامل اجتماعی باید در تمام مراحل رشد مورد نظر قرار بگیرد.
تشخیص به موقع و شروع زودرس درمان و توانبخشی تاثیر زیادی در بهبود وضعیت این کودکان دارد . برای مطالعه مقالات بیشتر درباره اختلال طیف اوتیسم در کانال تلگرام روان شناسی کودک و نوجوان عضو شوید و با مشاوران تلفنی روانشناسی فیلیا تماس بگیرید و از کمک مشاوران روانشناسی فیلیا بهره مند شوید.
جدیدترین مطالب فیلیا
