فشار شغلی و اثرات آن
فشار شغلی فشاری است که ناشی از کار بوده و و ارمغان استرس شغلی برای ماست ! همه ما حداقل در یک برهه زمانی در زندگی خود آن را تجربه کرده ایم . فشار شغلی به عوامل زیادی بستگی دارد از جمله ویژگی های فردی مانند داشتن اضطراب ، مشکلاتی که کار محوله دارد ، نقش فرد در سازمان ، ساختار و فضای سازمانی و ... .
فشار ناشی از شغل روی بسیاری از جنبه های زندگی و سلامت فردی تاثیر می گذارد و با بسیاری از بیماری های جسمی و روانی ارتباط مستقیمی دارد . در ادامه این مقاله به تعریف فشار شغلی و اثرات جسمی و روانی آن می پردازیم .
فشار شغلی چیست ؟
فشار شغلی فشاری است که در اثر شغل ایجاد می شود و فقط در انسان وجود دارد که فشار شغلی منابع متعددی دارد . برخی از این فشارها مربوط به شغل هستند ، برخی دیگر به نقش کارکنان در سازمان مربوط اند و برخی دیگر به پیشرفت کار ، روابط شغلی و ساختار و فضای سازمان بستگی دارند .
برخی فشارها نیز از بیرون به کارگر وارد می شوند ، این منابع فشار روانی خارج از سازمان از مشکلات خانوادگی ، بحران های زندگی ، مسائل مالی و عوامل محیطی نشات می گیرند . همه این عوامل در هم می آمیزند و باعث بروز فشار شغلی می شوند که ممکن است بیماری های بسیار شدیدی در پی داشته باشد .
استرس شغلی نباید با چالش اشتباه گرفته شود زیرا چالش باعث می شود کارمند در یادگیری مهارت های جدید توانمندی پیدا کند و چالش جنبه مهم کار تولیدی است. برخی از استرس ها خوب است اما وقتی به سرعت و در مقادیر زیاد رخ می دهد سلامت روحی و جسمی را می تواند تحت تاثیر قرار دهد .
نشانه های استرس در کار
هنگامی که در محل کار به شدت احساس خستگی می کنید ، اعتماد به نفس خود را از دست داده اید و ممکن است عصبانی ، بی قرار و تحریک پذیر باشید به این معنی است که دچار فشار شغلی شده اید . سایر علائم و نشانه های استرس بیش از حد در محل کار عبارتند از :
-
احساس اضطراب ، تحریک پذیری یا افسردگی
-
بی تفاوتی و از دست دادن علاقه به کار
-
مشکل در خوابیدن
-
خستگی
-
مشکل در تمرکز
-
تنش عضلانی یا سردرد
-
مشکلات معده
-
گوشه گیری اجتماعی
-
از دست دادن میل به رابطه جنسی
-
استفاده از الکل یا مواد مخدر برای مقابله با استرس
عوامل فشار شغلی
استرس شغلی می تواند دلایل متفاوتی داشته باشد یا ممکن است از یکی از مسئولیت های فرد ناشی شود . این فشار شغلی می تواند هم برای کارفرما و هم برای کارمند اثرات منفی گسترده ای داشته و هر دوی آن ها را متضرر کند که در ادامه با عوامل فشار شغلی آشنا می شوید .
روحیه پایین
وقتی روحیه کارمند پایین است او اغلب احساس قدرت نمی کند که حتی با وجود انجام راهکارهای افزایش رضایت شغلی خود ، این مسئله به نوبه خود باعث نارضایتی شده و می تواند بهره وری فرد را کاهش دهد . برخی از استرس زاترین کارها عبارت اند از : منشی ، پیشخدمت ، مدیر سمت میانه ، افسر پلیس و سردبیر . معمولاً در این شغل ها ، احساس اقتدار کم بوده ، شیوه های کار ناعادلانه است و شرح وظایف ناکافی است .
سبک مدیریت
هنگامی که در محل کار ، تعامل ضعیفی وجود دارد و کارمندان در فرایند تصمیم گیری گنجانده نمی شوند این کارمندان احساس می کنند که از طرف مدیریت و همکاران خود مورد حمایت قرار نمی گیرند . علاوه بر این ، عدم وجود سیاست های مناسب برای خانواده ، می تواند منجر به افزایش استرس به دلیل تأثیرات منفی بر تعادل کار و زندگی کارمندان شود .
مسئولیت های شغلی
نحوه تخصیص و انجام وظایف تاثیر بسیار زیادی بر روی استرس در محل کار دارد که این مسئله به معنی بار سنگین کار ، استراحت کم ، ساعات طولانی کار کردن کارهای روزمره غیر ضروری و نادیده گرفتن مهارت های کارمندان است . هنگامی که انتظارات شغلی مبهم و متناقض است کارمندان احساس می کنند مسئولیت های زیادی بر روی دوششان است .
نگرانی در مورد شغل
یکی دیگر از عوامل استرس در محیط کار نگرانی شغلی مانند عدم امنیت شغلی یا عدم وجود فرصت های پیشرفت است . تغییرات سریع همراه یادگیری کم یا بدون یادگیری ، باعث می شود که کارمندان استرس زیادی را در محل کار داشته و احساس ناکامی و ناامیدی را تجربه کنند .
محیط کار
محیط کار نیز یکی دیگر از عوامل به شدت تاثیرگذار بر روی رضایت شغلی و استرس کاری است . وقتی در محل کار ، سرو صدا زیاد باشد ، حریم خصوصی حفظ نشود ، دمای محیط مناسب نبوده و امکانات نامناسب باشد فشار کاری به شدت افزایش می یابد .
اثرات جسمی و روانی فشار شغلی
در ارتباط با اثرات جسمی و روانی فشار شغلی ، چند مطالعه نشان داده است که برانگیختگی فیزیولوژیکی با فشار شغلی همراه است . بسیاری از محققان دریافته اند که محیط کار با افزایش فشار خون بالا، سرم کلسترول ، بزرگ شدن حجم بطن چپ ، افزایش کاتکول آمین ها و رفتارهای خطرناک مثل استفاده از تنباکو و نوشیدن بیش از حد الکل ارتباط دارد .
ثابت شده است که فشار خون خلبانان و چتربازان هنگام بلند شدن و فرود آمدن هواپیما افزایش پیدا می کند . به این صورت که خلبانانی که روی عرشه کشتی فرود می آیند هنگام فرود با افزایش میزان کلسترول خون مواجه می شوند و پرواز با هواپیما ممکن است فشار شغلی بیش از معمول ایجاد کند که البته مشاغل ماشینی ( مانند خط تولید ) نیز باعث برانگیختگی فیزیولوژیکی می شوند .
یک یافته جالب آنکه به نظر نمی رسد حجم کار ، به اندازه کنترل کارگر بر میزان کار یا فرایندهای مربوط آن مهم باشد . به عنوان نمونه ، بیماری کرونری قلب و فشارخون بالا در افرادی که در مشاغل پرفشار و سریع کار می کنند و کنترل ناچیزی بر اوضاع دارند در مقایسه با افرادی که در مشاغل فاقد این ویژگی کار می کنند ، بیشتر است .
فشار روانی کار با فشار خون ، دیابت و زخم های احشایی مرتبط است . تاثیر فشار کار ممکن است چنان ویران کننده باشد که برگشت به کار بر میزان حملات قلبی بیفزاید . حملات قلبی در اولین روز کاری هفته بیشتر رخ می دهد و در روزهای تعطیل کمتر اتفاق می افتد .
فشار شغلی برای سلامت روان انسان نیز پیامدهایی دارد . برای مثال دیده شده است که برخی فشارهای شغلی باعث کاهش اعتماد به نفس ، تنش شغلی زیاد و نارضایتی شغلی می شوند . همچنین غیبت و عملکرد شغلی ضعیف با فشار روانی کاری همراه است .
جمع بندی
همانطور که مطرح شد فشار شغلی در اثر عوامل متعددی از جمله مسئولیت های بیش از اندازه و مدیریت ضعیف به وجود می آید و می تواند منجر به پیامدهای جسمی و روانی بسیار آسیب زایی در فرد شود که در نهایت هم کارفرما و هم کارمند از این مسئله متضرر خواهند شد .
از سوی دیگر ، کارمندان می توانند با استفاده از راهکارهایی فشار شغلی را در محل کار کاهش داده و اگر در نهایت حس کردند که این مسئله خارج از کنترل آن ها است ، لازم است به فکر ترک یا تغییر شغل خود باشند که اگر می خواهید در مورد زمان استعفا و ترک شغل اطلاعات بیشتری کسب کنید می توانید در ادامه و بر روی لینک زیر کلیک کنید .
اگر پس از مطالعه این مقاله ، باز هم سوالاتی در مورد فشار شغلی و پیامدهای آن داشتید می توانید با کارشناسان سامانه مشاوره فیلیا تماس بگیرید و یا برای مطالعه مطالب بیشتر ، کانال تلگرامی روانشناسی اجتماعی را دنبال کنید .
سوالات متداول
1- ✔️ نشانه های فشار شغلی در کارمندان چیست ؟
✔️ برخی از نشانه های این مسئله عبارت است از : اضطراب ، افسردگی و مشکلات خواب که در مقاله به جزئیات آن بیشتر پرداخته شده است .
2- ✔️ چه عواملی در ایجاد فشار شغلی تاثیر دارند ؟
✔️ روحیه پایین کارمندان ، سبک مدیریتی ضعیف و محیط کار نامناسب برخی از عوامل فشار شغلی هستند که در مقاله به جزئیات آن بیشتر پرداخته شده است .
3- ✔️ استرس در محل کار چه پیامدهایی دارد ؟
✔️ این مسئله علاوه بر اینکه می تواند منجر به مشکلات قلبی در کارمندان شود می تواند اضطراب و افسردگی را نیز به دنبال داشته باشد که در مقاله به جزئیات آن بیشتر پرداخته شده است .
جدیدترین مطالب فیلیا
