طبقه بندی مهارت های دهگانه زندگی

آموزش مهارت های زندگی به عنوان بخش مهم و کلیدی در جامعه پذیری افراد جامعه در سراسر دنیا مطرح است . سازمان جهانی بهداشت مهارت های زندگی را توانایی انجام رفتار سازگارانه و مثبت به گونه ای که فرد بتواند با چالش ها و ضروریات زندگی روزمره کنار بیاید تعریف کرده است . یونیسف مهارت های ده گانه زندگی را در چندین سطح دسته بندی می کند : سطح اول مهارت های پایه ای و اساسی روان شناختی و اجتماعی هستند . این مهارت ها به شدت متاثر از فرهنگ و ارزش های اجتماعی می باشند نظیر خودآگاهی و همدلی . سطح دوم مهارت هایی هستند که تنها در شرایط خاص مورد استفاده قرار می گیرند نظیر مذاکره ، رفتار جرات مندانه ، و حل تعارض . سطح سوم مهارت های زندگی کاربردی هستند نظیر مبارزه با نقش های جنسیتی سنتی یا امتناع از سوءمصرف مواد . 
در این مقاله به بررسی مهارت های ده گانه زندگی شامل مهارت تفکر خلاق ، مهارت مقابله با هیجان ها ، مهارت ایجاد و حفظ روابط بین فردی ، مهارت مقابله با استرس ، مهارت خودآگاهی ، توانایی برقراری ارتباط موثر ، مهارت حل مسئله ، مهارت تصمیم گیری ، مهارت همدلی کردن و مهارت تفکر نقاد می پردازیم .

طبقه بندی مهارتهای دهگانه زندگی

سازمان جهانی بهداشت در سال 2004 ده مهارت زندگی را به سه طبقه یا گروه اصلی تقسیم می کند . 

• مهارت های مرتبط با تفکر نقاد یا تصمیم گیری : این مهارت ها شامل همه آن چیزهایی است که با توانایی های جمع آوری اطلاعات ، ارزیابی آن ها و توانایی بررسی نتایج هر یک از این اطلاعات بر اعمال خود فرد و دیگران مرتبط می باشد . در این گروه از مهارت ها فرد می آموزد که چگونه تأثیر ارزش های خودش و دیگران را برای راه حل های انتخابی خویش تحلیل کند . 

• مهارت های بین فردی و ارتباطی : گروه دوم مهارت ها ، آن هایی هستند که با ارتباط کلامی و غیر کلامی ، گوش دادن فعال ، و توانایی ابراز احساسات و بازخورد دادن مرتبط هستند . در این طبقه مهارت های مذاکره ، امتناع و رد کردن درخواست دیگران ، و مهارت رفتار جرات مندانه نیز جای می گیرند . مهارت هایی که فرد کمک می کند تا تعارضات بین فردی را حل کند نیز در دسته مهارت های بین فردی است . همدلی ، توانایی گوش دادن و درک نیاز های دیگران نیز بخشی از این دسته مهارت ها هستند . کار گروهی ، توانایی همکاری با دیگران و توانایی احترام گذاشتن به دیگران هم در این دسته جای می گیرد . به این ترتیب این گروه از مهارت ها باعث مقبولیت اجتماعی می شوند و پایه های رفتار و روابط اجتماعی سالم را بنا می گذارند . 

• مهارت های مقابله ای و مدیریت فردی : این مهارت ها هسته کنترل درونی را غنی می سازد و به این ترتیب فرد می آموزد که می تواند بر اطراف خویش اثر بگذارد و تغییری ایجاد کند . عزت نفس ، خود آگاهی ، مهارت های ارزشیابی خویشتن ، و توانایی تعیین اهداف نیز بخشی از مجموعه مهارت های مدیریت خویشتن هستند . خشم ، سوگ ، و اضطراب همگی باید مدیریت شده و فرد یاد بگیرد که چگونه با سوگ ، فقدان یا ضربه های روحی مقابله نماید . مدیریت استرس ، مدیریت زمان ، روش های تفکر مثبت و آرام سازی بخشی از این گروه مهارتهای زندگی هستند . 

مهارت های ده گانه زندگی

• مهارت تفکر خلاق : توانایی تفکر خلاق یک مهارت سازنده و پایه برای نیل به سایر مهارت های مرتبط با سبک اندیشیدن است . در این مهارت افراد یاد می گیرند که به شیوه ای متفاوت فکر کنند و از تجربه های معمولی خود بالاتر روند و تبیین ها یا راه حل هایی که خاص خود فرد است به وجود آورد . برای متن کامل مقاله روی مهارت تفکر خلاق کلیک کنید .

• مهارت مقابله با هیجان ها : مهارت مقابله با هیجان ها یعنی شناخت هیجان ها و تاثیر آن ها بر رفتار . همچنین یادگیری نحوه اداره هیجان های شدید و خطرناک مانند خشم ، مهارت مقابله با هیجان ها نامیده می شود . برای متن کامل مقاله روی مهارت مقابله با هیجان ها کلیک کنید .

• مهارت ایجاد و حفظ روابط بین فردی : مهارت ایجاد و حفظ روابط بین فردی مهارتی است جهت تعامل مثبت با افراد به ویژه اعضای خانواده در زندگی روزمره . برای متن کامل مقاله روی مهارت برقراری روابط بین فردی موثر کلیک کنید .

• مهارت مقابله با استرس : در مهارت مقابله با استرس فرد یاد می گیرند که چگونه با فشارها و تنش های زندگی و هم چنین استرس های دیگر مقابله کند . برای متن کامل مقاله روی مهارت مقابله با استرس کلیک کنید .

• مهارت خود آگاهی : خود آگاهی به معنی توانایی و ظرفیت فرد در شناخت خویشتن ، و نیز شناسایی خواسته ها ، نیازها و احساسات خویش است . همچنین  در مهارت خودآگاهی فرد می آموزد که چه شرایط یا موقعیت هایی برای او  فشار آور هستند . برای متن کامل مقاله روی مهارت خود آگاهی کلیک کنید .

• توانایی برقراری ارتباط موثر : توانایی برقراری ارتباط موثر به معنای ابراز احساسات ، نیازها و نقطه نظرهای فردی به صورت کلامی و غیر کلامی است . برای متن کامل مقاله روی مهارت توانایی برقراری ارتباط موثر کلیک کنید .

• مهارت حل مسئله : مهارت حل مسئله عبارت است تعریف دقیق مشکلی که فرد با آن روبه رو است ، و بررسی راه حل های موجود و برگزیدن و اجرای راه حل مناسب و ارزیابی فرایند حل مسئله تا به این ترتیب فرد دچار نگرانی و اضطراب نشود . برای متن کامل مقاله روی مهارت حل مسئله کلیک کنید .

• مهارت تصمیم گیری : در مهارت تصمیم گیری افراد می آموزند که تصمیم گیری چیست و چه اهمیتی دارد . آن ها همچنین با انواع تصمیم گیری آشنا شده و مراحل یک تصمیم گیری را گام به گام تمرین می کنند . برای متن کامل مقاله روی مهارت تصمیم گیری کلیک کنید .

• مهارت همدلی کردن : مهارت همدلی کردن عبارت است از فراگیری نحوه درک احساسات دیگران . در این مهارت فرد می آموزد که چگونه احساسات افراد دیگر را تحت شرایط مختلف درک کند ، و تفاوت های افراد را بپذیرد . برای متن کامل مقاله روی مهارت همدلی کردن کلیک کنید .

• مهارت تفکر نقاد : مهارت تفکر نقاد عبارت است از توانایی تحلیل عینی اطلاعات موجود با توجه به تجارب شخصی و شناسایی آثار نفوذی ارزش های اجتماعی ، همسالان و رسانه های گروهی بر روی رفتار فرد است . برای متن کامل مقاله روی مهارت تفکر نقاد کلیک کنید .

سوالات متداول

1- طبقه بندی مهارت های دهگانه زندگی چیست؟

سازمان جهانی بهداشت در سال 2004 ده مهارت زندگی را به سه طبقه یا گروه اصلی تقسیم می کند که در متن مقاله مطرح شده است.

2- مهارت های ده گانه زندگی چیست؟

سازمان جهانی بهداشت در برنامه مهارت های زندگی که در سال 1993 معرفی نمود که در متن مقاله توضیح آن ارائه شده است.

3- مهارت های بین فردی و ارتباطی چیست؟

گروه دوم مهارت های زندگی، آن هایی هستند که با ارتباط کلامی و غیر کلامی مرتبط هستند که در متن مقاله شرح داده شده است.