عوارض جسمی سزارین برای مادر

سزارین یک جراحی بزرگ است که با شکافتن پوست روی شکم ، عضلات زیر آن و جدار رحم همراه است . به طور متوسط 10 درصد زایمان ها در جهان به روش سزارین انجام می شود . طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت در هر منطقه از دنیا حدود 15 درصد از زایمان ها را می توان با روش سزارین انجام داد . هر چند امروزه سزارین به عنوان یک عمل جراحی عادی انجام می شود ولی میزان مرگ و میر و عوارض زایمانی در مادران سزارینی بیشتر از مادرانی است که زایمان طبیعی دارند . از جمله عوارض جسمی سزارین برای مادر می توان به عفونت محل جراحی ، یبوست ، عوارض بی هوشی ، خون ریزی مادر حین و بعد از جراحی ، عفونت لگن ، عفونت مجاری ادراری ، آمبولی ریوی عفونت زخم ، نازایی ، عفونت و چسبندگی در رحم و لوله ها و حتی روده ها اشاره کرد .
در این مقاله به بررسی موضوع عوارض جسمی سزارین برای مادر می پردازیم .

خطرات جسمی سزارین برای مادر

از مضرات جسمی سزارین برای مادر می توان به موارد زیر اشاره کرد : 

• درصد ابتلا به عفونت در بین مادران سزارین شده بیشتر از مادرانی است که زایمان طبیعی نموده اند . این حالت به علت باز شدن شکم و رحم می باشد .

• عفونت های ادراری در سزارین به علت ضربه و صدمه ای که به سیستم ادراری در حین عمل جراحی وارد می شود بیشتر است . همچنین خطر پارگی رحم به علت باز شدن محل بخیه ها در حاملگی های بعدی وجود دارد .

• میزان خونریزی زنان در حین عمل سزارین 2 برابر زایمان طبیعی است و معمولاً  زنی که عمل سزارین انجام می دهد 5 تا 10 روز بعد از زایمان قادر به انجام کار های شخصی خود می باشد .

• خون ریزی های پس از عمل و لخته های خونی که در برخی موارد بسیار خطرناک و حتی کشنده است عفونت و چسبندگی در رحم و لوله ها و حتی روده ها عوارض بیهوشی و درد های مربوط به بخیه ها از جمله عوارض مربوط به مادر در عمل سزارین است .

• به جهت از دست رفتن حجم زیاد خون احتمالا نیاز به تزریق خون افزایش می یابد که این تزریق خون می تواند عوارضی نیز داشته باشد .

• روزهای بستری بعد سزارین برای مادر نسبت به زایمان طبیعی بیشتر است . مدت زمانی که فرد بتواند به روال عادی زندگی برگردد نیز نسبت به زایمان طبیعی بیشتر است .

• در روش سزارین خطرات ناشی از بیهوشی وجود دارد .

• احتمال ایجاد یبوست به علت استفاده از داروهای بیهوشی در سزارین بیشتر از زایمان طبیعی است .

• در مادران سزارین شده احتمال چسبیدن جفت به محل بخیه های رحم در حاملگی های بعدی وجود دارد در نتیجه خطر برداشتن رحم در مادران سزارینی بیشتر از مادران با زایمان طبیعی است .

• روش سزارین از نظر اقتصادی هزینه بیشتری نسبت به زایمان طبیعی دارد .

• در مادران سزارین شده احتمال انجام سزارین های بعدی بسیار افزایش می یابد .

• عوارضی که ممکن است بعد از گذشت چند هفته چند ماه و یا حتی چند سال بعد از سزارین دیده شود . شامل : دردهای شکمی به علت نفخ شکم انسداد روده به دلیل چسبندگی ناشی از جراحی و باز شدن محل برش جراحی در حاملگی های بعدی و کمر دردهای مزمن است که سال ها می تواند همراه مادر باشد .

• نتایج یک مطالعه علمی در سال های اخیر نشان داده است . احتمال مرگ مادران در زایمان وقتی که به روش سزارین انجام می شود خیلی بیشتر است . در مطالعه محققان دانشگاه آکسفورد مشخص شده است که زایمان به روش سزارین می تواند تا 4 برابر خطر مرگ مادران را افزایش دهد .

• تازه ترین مطالعات نشان داده که انجام زایمان به روش سزارین ممکن است خطر احتمال به سکته مغزی را هم به دنبال داشته باشد . به گزارش رویترز مطالعات محققان دانشگاه تایپه در فاصله  3 ، 6 و 12 ماه بعد از زایمان نشان داده است زنانی که زایمانشان به روش سزارین بوده به ترتیب 67 درصد ، 61 درصد ، و 49 درصد بیشتر از زنانی که زایمان طبیعی داشته اند احتمال سکته مغزی دارند .

• در روش سزارین هرچند ممکن است مادر هنگام زایمان دردی نداشته باشد اما پس از زایمان مدت طولانی و گاه تا هفته ها مادر درد را تجربه خواهد کرد و این درد موجب می شود تا مادر نتواند تحرک زیادی داشته باشد و این کم تحرکی خطر ایجاد لخته در عروق پا را به دنبال دارد .

• در زایمان طبیعی درد برای مادر اتفاق می افتد اما در سزارین درد زمان زایمان وجود ندارد و همین می تواند علایم تنفسی جنین را تحت شعاع قرار دهد و پزشک نتواند آن گونه که باید این علایم را متوجه شود .

• نوزادان سزارینی به دلیل عدم فشار طبیعی هنگام تولد در قفسه سینه مشکلات تنفسی بیشتری نسبت به نوزادان طبیعی دارد مشکلاتی مانند یرقان و کم خونی نوزاد از دیگر عوارض این شیوه است .

• در روش سزارین از آنجا که انقباضات زایمانی وجود ندارد شیردهی با تاخیر انجام شده و از انجا که شیر روان نیست امکان ایجاد زخم و اگزما در سینه مادر وجود دارد .

• در روش سزارین بین یک تا دو لیتر خون از مادران از دست می رود و اگر کنترل خونریزی دشوار باشد در برخی موارد به ناچار باید رحم را برداشت .

• احتمال نازایی بعد از سزارین وجود دارد .

• در سزارین که عمل جراحی بزرگ شکمی است عوارض بیهوشی شامل : سردرد شدید ، تهوع و استفراغ رخ خواهد داد . هم چنین بیهوشی ممکن است تاثیراتی نظیر تنبلی کسلی یا سستی در هنگام تولد بر روی کودک داشته باشد .

• زنانی که سزارین انجام می دهند از خطرات بیشتر جسمی نظیر : حمله قلبی ، هماتوم زخم (جمع شدن خون لخته شده زیر محل زخم سزارین ) ، لخته خون در رگ ها ، ایجاد خونریزی که نیاز به برداشتن رحم برای درمان  دارد ، باز شدن زخم ، بی حسی یا درد در ناحیه برش ، عفونت پس از زایمان و آسیب دیدن مثانه و روده ها رنج می برند .

• بهبود جراحی سزارین ساده نیست . مدت معمول اقامت در بیمارستان بعد از جراحی سزارین معمولا چهار تا پنج روز است و در مقایسه با دو روز برای مادرانی که زایمان طبیعی دارند کمی طولانی تر است .

• موضوع بسیار مهم آن است که چون رحم نزدیک روده ها و مثانه قرار دارد برش سزارین باید به دقت انجام شود . چرا که ممکن است به اورگان های دیگر آسیب رسیده و سبب خون ریزی یا عفونت شود و برای زنانی که سه تا چند سزارین داشته اند این خطرات بسیار بیشتر خواهد بود .

• از طرفی جفت در عمقی به رحم چسبیده و به سختی خارج می شود . بنابراین ممکن است خطر خونریزی سنگین وجود داشته باشد و حتی احتمال نیاز به تزریق خون بالا است . گاهی نیز برداشتن رحم تنها راه نجات جان مادر است .

• مادرانی که سزارین کرده اند باید بدانند که وقتی از بیمارستان مرخص می شوند نباید به مدت حداقل دو ماه وسایل سنگین بلند کنند . همچنین نباید به مدت دو هفته رانندگی کنند و به مدت چهار تا شش هفته هم باید ورزش کنند و حداقل شش هفته نیز نباید رابطه جنسی بعد زایمان داشته باشند .

• محققان کلینیک مایو معتقدند هرچه تعداد سزارین هایی که انجام داده اید بیشتر باشد احتمال چسبندگی جفت به دیواره رحم هم بیشتر بوده و خونریزی حین زایمان تشدید می شود . متاسفانه گاهی این مشکل چاره ای جز درآوردن رحم از شکم باقی نمی گذارد .

• از جمله عوارض سزارین مشکلات ادراری مانند سوزش ادرار عفونت های ادراری مثانه می باشد .

• درد های پس از سزارین نیز خیلی زیاد است ، به طوری که مادر نیاز به مسکن پیدا می کند .

• میزان مرگ مادر سزارینی 3 برابر مادرانی است که به صورت طبیعی زایمان می کنند . بعد از سزارین مادر در معرض خطر بالاتری در بارداری های بعدی خواهد بود از جمله این خطرارت خونریزی ، مشکل جفت و پارگی رحم می باشد . بعد از سزارین خطر ایجاد لخته های خونی وجود دارد به خصوص در رگ های پاها یا لگن . اگر لخته خونی به ریه های فرد برود منجر به آمبولی ریه می شود که می تواند خطر مرگ او را در پی داشته باشد .

• تحقیقات انجام شده در ایران نشان می دهد سزارین به عنوان مهم ترین خطر جدی افسردگی پس از زایمان تلقی می شود . بنابراین مشاوره زنان پیش از زایمان و ارایه آموزش های لازم دوران بارداری به آنان به میزان زیادی موثر خواهد بود چون مادران را در انتخاب روش صحیح زایمان راهنمایی می کند در روش سزارین به دلیل ترشح نشدن هورمون انقباضات رحمی احتمال ایجاد افسردگی در مادران بیشتر بوده و رابطه مناسبی میان مادر و نوزاد شکل نمی گیرد .

سوالات متداول

1- ✔️ عوارض جسمی سزارین برای مادر چیست؟

✔️ هر چند امروزه سزارین به عنوان یک عمل جراحی عادی انجام می شود اما عوارضی داشته که در متن مقاله مطرح شده است.

2- ✔️ عوارض سزارین برای جفت چیست؟

✔️ در مادران سزارین شده احتمال چسبیدن جفت به محل بخیه های رحم در حاملگی های بعدی وجود دارد که در متن مقاله شرح داده شده است.

3- ✔️ احتمال مرگ مادر در سزارین چه میزان است؟

✔️ احتمال مرگ مادران در زایمان وقتی که به روش سزارین انجام می شود خیلی بیشتر است که در متن مقاله توضیح داده شده است.