عوامل موثر بر زمان خواب و بیداری

بدن ما یک ساعت زیستی دارد که طبق آن ما کارهای روزانه مان را انجام داده و نیازهای بدنمان را برطرف می کنیم . این ساعت زیستی زمان خواب ما را نیز تعیین می کند مثلا ما در یک ساعت خاص دلمان می خواهد بخوابیم . خوابیدن یکی از موضوعاتی است که ریتم خاص خود را داشته و شرایط جسمی نیز تاثیر زیادی روی ریتم خواب دارد . دلیل مشخص بودن زمان خواب و بیداری زیاد است ولی یکی از مهم ترین آنها وجود ریتم شبانه روزی است . در ادامه این مقاله به بیان عوامل موثر در زمان خواب و بیداری می پردازیم . 

عوامل تعیین کننده زمان خواب

یکی از عوامل اصلی تعیین کننده زمان خواب " ریتم شبانه روزی " ماست . افرادی که در معادن ، پناهگاه ها و ... مشغول به کارند به جای چرخه 24 ساعته یک چرخه 25 ساعته را طی می کنند و به نظر می رسد که تمایل ما به چرخه 24 ساعته به دلیل تاثیرات محیطی است ، چون ما زمان های مشخصی برای خورندن ، خوابیدن ، کار کردن و ... داریم به طور ثابت خود را با چرخه 24 ساعته هماهنگ می کنیم . وقتی خود را از تاثیرات محیطی آزاد می کنیم مانند زمانی که در تعطیلات هستیم که هر زمانی که خواستیم می خوابیم ؛ غذا می خوریم و... برای برگشت به روال عادی خود دچار مشکل می شویم. عده ای معتقدند که جامعه ما ممکن است دچار محرومیت مزمن از خواب شود زیرا ما نه بر اساس نیازمان بلکه بر اساس ساعت می خوابیم . 

چه چیزی باعث این ریتم خواب می شود ؟

خوابیدن و بیدار شدن ما به چند عامل در بدنمان بستگی دارد :
فعالیت هیپوتالاموس و ترشح آدرنالین : زمان به خواب رفتن و از خواب بیدار شدن به میزان ترشح آدرنالین در بدن بستگی دارد ؛ وقتی سطح آدرنالین پایین می آید احساس خواب آلودگی می کنیم و زمانی که میزان آن بالا می آید از خواب بلند می شویم . این ریتم ترشح آدرنالین به وسیله هیپوتالاموس در مغز کنترل می شود در نتیجه زمان خواب و بیداری تحت کنترل منطقه هیپوتالاموس مغز است . 
دمای بدن : بین دمای بدن و خواب رابطه وجود دارد . دمای بدن ما در طی روز بین 1 تا 2 درجه نوسان دارد و وقتی می خوابیم دمای بدن به طور ناگهانی کم می شود و این کاهش به ایجاد خواب و ادامه خواب کمک می کند . در طول شب دمای بدن به تدریج بالا می رود و این افزایش دما به ما علامت می دهد که از خواب بیدار شویم .  شاید دلیل اینکه در طول روز نمی خوابیم نیز همین باشد . مطالعات زیادی انجام شده است که رابطه میان دمای بدن و خواب را تایید کرده اند . ارتباط بین دمای بدن و خواب را نیز هیپوتالاموس منترل می کند . 
محرومیت از خواب : یکی از عوامل مهمی که زمان به خواب رفتن را تعیین می کند طول زمان سپری شده از آخرین خوابیدن فرد است . اگر افراد از خواب شبانه محروم شده باشند زودتر به خواب می روند و بیشتر می خوابند . 

منبع : انگیزش و هیجان ؛ ترجمه حسن شمس اسفند آباد ، غلامرضا محمودی ، سوزان امامی پور

سوالات متداول

1- ✔️ عوامل تعیین کننده زمان خواب چیست ؟

✔️ یکی از عوامل اصلی تعیین کننده زمان خواب ریتم شبانه روزی ماست که تمایل ما به چرخه 24 ساعته به دلیل تاثیرات محیطی است که در متن مقاله توضیح داده شده است .

2- ✔️ چه چیزی باعث ریتم خواب می شود ؟

✔️ خوابیدن و بیدار شدن و ریتم خواب ما به چند عامل در بدنمان بستگی دارد که توضیح برخی از آن ها در متن مقاله ارائه شده است .

3- ✔️ ساعت زیستی بدن چیست ؟

✔️ بدن ما یک ساعت زیستی دارد که طبق آن ما کارهای روزانه مان را انجام داده و نیازهای بدنمان را برطرف می کنیم که در متن مقاله شرح داده شده است .