زردی در نوزادان
زردی نوزاد یک بیماری شایع است ، به خصوص در نوزادانی که قبل از هفته 38 بارداری متولد می شوند ( نوزادان نارس ) و برخی از نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند . زردی نوزاد معمولاً به این دلیل رخ می دهد که کبد کودک به اندازه کافی بالغ نیست تا بتواند از بیلی روبین ( bilirubin ) در جریان خون خلاص شود و در بعضی از نوزادان ، یک بیماری اساسی ممکن است باعث زردی نوزاد شود .
بیشتر کودکانی که بین هفته 35 بارداری و کامل شدن دوره حاملگی به دنیا می آیند نیازی به درمان زردی ندارند . در برخی موارد نادر ، بیلی روبین زیاد خون می تواند نوزاد را در معرض آسیب مغزی قرار دهد ، خصوصاً در صورت وجود برخی عوامل خطر خاص برای زردی شدید . در ادامه با زردی در نوزادان و نشانه ها و دلایل یرقان کودک بیشتر آشنا می شوید .
زردی در نوزادن چیست ؟
زردی عبارت است از زرد شدن رنگ پوست و سفیدی چشم . زردی در تقریباً 50 درصد نوزادان طبیعی دیده می شود . معمولاً مشکلی ایجاد نمی کند و عموماً تا پایان هفته اول بعد از تولد از بین می رود . اگر زردی کودک در ظرف 4 ساعت از تولد ظاهر شد یا بعد از دو هفته هنوز وجود دارد به پزشک مراجعه کنید .
در بدن انسان دائماً خون جدید ساخته می شود و خون کهنه از بین می رود یکی از فراورده های سلول های مرده قرمز خون بیلی روبین است . بیلی روبین معمولاً به کبد می رود تا در آنجا از طریق مدفوع از بدن خارج شود در چند روز اول بعد از تولد کار کبد نوزاد به خوبی کار آینده نیست در نتیجه مقدار بیلی روبین در خون افزایش می یابد و این باعث رنگ زرد در پوست و سفیدی چشم می شود .
تغذیه از شیر مادر بهترین غذا برای شیرخوار است . هر چند یرقان در کودکانی که شیر مادر می خورند کمی بیشتر از نوزادانی است که شیر خشک می خورند . در هفته اول پس از تولد بسیاری از نوزادان به ویژه نوزادان نارس دچار زردی می شوند که اغلب در روز دوم یا سوم زندگی شروع و تا روز دهم برطرف می شود .
نباید از زردی نوزادان ترسید چون در بیشتر موارد این مسئله باعث مشکل نمی شود . زردی نوزاد بیماری نبوده و معمولاً به این دلیل اتفاق می افتد که کبد نوزاد به قدر کافی بالغ نشده است که ماده ای به نام " بیلی روبین " را بشکند . اگر سطح بیلی روبین به طور غیر معمولی بالا نرود زردی به نوزاد آسیب نمی رساند و بیشتر زردی ها درمان لازم ندارند .
اگر سطح بیلی روبین در خون نوزاد از حد مشخصی برای سن و وزن او بالاتر رود ممکن است باعث ایجاد عوارض غیرقابل بازگشت و جبران ناپذیر در سیستم عصبی مرکزی و مغز او می شود در کل در صورت هر گونه تغییر رنگ پوست نوزاد به زردی حتماً در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید .
نشانه های زردی در نوزادان
نشانه های اصلی زردی نوزاد از جمله زرد شدن پوست و سفیدی چشم ، معمولاً بین روز دوم و چهارم پس از تولد ظاهر می شود . برای بررسی و تشخیص زردی نوزاد ، به آرامی روی پیشانی یا بینی کودک خود فشار دهید. اگر در جایی که فشار داده اید ، پوست زرد به نظر می رسد ، احتمالاً کودک شما زردی خفیفی دارد .
از سوی دیگر ، اگر کودک شما یرقان ندارد ، باید رنگ پوست برای لحظه ای کمی روشن تر از رنگ طبیعی خود به نظر برسد . علاوه بر این توجه داشته باشید که کودک خود را در شرایط روشنایی مناسب و ترجیحا در نور طبیعی روز معاینه کرده تا بتوانید با قطعیت بیشتری زردی کودک را تشخیص دهید .
علل زردی در نوزادان
بیلی روبین بیش از حد عامل اصلی زردی است که مسئولیت رنگ زرد در زردی نوزاد را به عهده دارد و بیلی روبین یک قسمت طبیعی از رنگدانه است که از تجزیه گلبول های قرمز مورد استفاده آزاد می شود . نوزادان به دلیل تولید بیشتر و تجزیه سریعتر گلبول های قرمز در چند روز اول زندگی ، بیلی روبین بیشتری نسبت به بزرگسالان تولید می کنند .
به طور معمول ، کبد بیلی روبین را از جریان خون فیلتر کرده و آن را به مجاری روده رها می کند . کبد نابالغ یک نوزاد معمولاً نمی تواند به سرعت کافی بیلی روبین را از بین ببرد و این مسئله باعث زیاد شدن بیلی روبین در بدن او می شود . زردی به دلیل این شرایط طبیعی در نوزادان زردی فیزیولوژیک نامیده می شود و به طور معمول در روز دوم یا سوم زندگی ظاهر می شود .
همچنین ، یک اختلال زمینه ای ممکن است باعث زردی نوزاد شود که در این موارد ، زردی اغلب زودتر یا خیلی دیرتر از شکل متداول زردی نوزاد ظاهر می شود که بیماری ها یا شرایطی که می تواند باعث علل زردی در نوزادان شود شامل موارد زیر است :
-
خونریزی داخلی نوزاد
-
عفونت در خون کودک
-
سایر عفونت های ویروسی یا باکتریایی
-
ناسازگاری بین خون مادر و خون کودک
-
نقص کبد
-
آترزی صفراوی ( Biliary atresia ) ، شرایطی که مجاری صفراوی کودک را مسدود یا زخم می کند
-
کمبود آنزیم
-
ناهنجاری گلبول های قرمز کودک شما باعث می شود گلبول ها سریعاً تجزیه شوند
عوامل خطر زردی نوزاد
مهمترین عوامل خطر زردی ، خصوصاً زردی شدید که می تواند عوارض ایجاد کند ، شامل تولد زودرس ، کبودی قابل توجه در هنگام تولد ، گروه خونی و خوردن شیر مادر است که در ادامه به عوامل خطر زردی نوزاد با جزئیات بیشتری پرداخته شده است .
کبودی قابل توجه در هنگام تولد : نوزادانی که هنگام زایمان دچار کبودی می شوند ممکن است سطح بیشتری از بیلی روبین را به خاطر تجزیه بیشتر گلبول های قرمز داشته باشند .
تولد زودرس : نوزادی که قبل از 38 هفته بارداری متولد شده ممکن است نتواند سریعاً و مانند نوزادان دیگر ، بیلیی روبین را تجزیه کند . نوزادان نارس همچنین ممکن است کمتر تغذیه کرده و حرکات روده کمتری داشته باشند ، در نتیجه بیلی روبین کمتری در آن ها از طریق مدفوع از بین می رود .
گروه خونی : اگر گروه خونی مادر با نوع نوزاد متفاوت باشد ، ممکن است کودک آنتی بادی را از طریق جفت دریافت کند که باعث تجزیه غیر طبیعی سریع گلبول های قرمز می شود .
تغذیه از شیر مادر : نوزادانی که شیر مادر می خورند ، به ویژه کودکانی که در تغذیه با شیر مادر مشکل دارند و یا تغذیه کافی از شیر مادر ندارند ، بیشتر در معرض خطر یرقان هستند . کم آبی یا کمبود کالری ممکن است در بروز زردی نقش داشته باشد. با این حال به دلیل فواید شیردهی ، متخصصان هنوز آن را توصیه می کنند . مهم است که مطمئن شوید کودک شما به اندازه کافی غذا می خورد و به اندازه کافی هیدراته ( hydrated ) می شود .
نکته نهایی
در نهایت ، لازم به ذکر است که مقادیر زیاد بیلی روبین که باعث زردی شدید می شود در صورت عدم درمان عوارض جدی ایجاد می کند که از جمله این عوارض می توان به انسفالوپاتی بیلی روبین حاد ( Acute bilirubin encephalopathy ) و کرن ایکتروس ( Kernicterus ) اشاره کرد .
بهترین روش پیشگیری از زردی نوزاد تغذیه مناسب او است. به این صورت که با توجه به فواید خوردن شیر مادر ، نوزادان شیرخوار برای چند روز اول زندگی باید روزانه هشت تا 12 بار تغذیه داشته باشند و نوزادانی که شیر خشک می خورند معمولاً باید هفته هر دو تا سه ساعت یک تا حدود 30 تا 60 میلی لیتر تغذیه داشته باشند .
یکی دیگر از مشکلاتی که والدین نوزادان تازه متولد شده با آن روبرو می شوند کولیک نوزاد است که اگر می خواهید در مورد روش های درمان آن اطلاعات کسب کنید می توانید در ادامه و بر روی لینک زیر کلیک کنید .
اگر پس از مطالعه این مقاله، باز هم سوالاتی در مورد زردی در نوزادان داشتید می توانید با کارشناسان سامانه مشاوره فیلیا تماس بگیرید و یا برای مطالعه مطالب بیشتر ، کانال مشاوره روانشناسی کودک و نوجوان را دنبال کنید .
سوالات متداول
1- ✔️ روش تشخیص زردی در نوزادان به چه شکل است ؟
✔️ برای بررسی و تشخیص زردی نوزاد ، به آرامی روی پیشانی یا بینی کودک خود فشار دهید. اگر در جایی که فشار داده اید ، پوست زرد به نظر می رسد ، احتمالاً کودک شما زردی خفیفی دارد که در مقاله به جزئیات آن بیشتر پرداخته شده است .
2- ✔️ علل زردی نوزادان چیست ؟
✔️ علل مختلفی از جمله بیلی روبین بیش از اندازه ، خونریزی داخلی نوزاد و عفونت در خون او برای آن مطرح شده است که در مقاله به جزئیات آن بیشتر پرداخته شده است .
3- ✔️ چه عوامل خطری برای زردی نوزادان وجود دارد ؟
✔️ تولد زودرس و کبودی قابل توجه در هنگام تولد برخی از عوامل خطر برای زردی نوزادان هستند که در مقاله به جزئیات آن بیشتر پرداخته شده است .
جدیدترین مطالب فیلیا
